Rola Geodety Przykłady pomiarów geodezyjnych
Rola geodety przy realizacji obiektu – Przykłady kontrolnych pomiarów geodezyjnych.
W tym wpisie przeczytasz o :
1.Przykładach geodezyjnych pomiarów kontrolnych wykonywanych w trakcie realizacji obiektów budowlanych.
Dzisiejszy wpis jest kontynuacją tematyki związanej z rolą uprawnionego geodety w procesie realizacji inwestycji. Wytyczne w zakresie opracowań geodezyjnych wynikające z obowiązujących przepisów prawa zostały z sposób ogólny nakreślone w poprzednim wpisie.
Tym razem skoncentruję się na podaniu typowych przykładów wykonywania geodezyjnych pomiarów kontrolnych przeprowadzanych podczas wykonywania robót budowlanych.
Przypomnę , że istotą wykonywania takich pomiarów jest bieżąca kontrola oraz monitorowanie zgodności realizowanych prac z dokumentacją projektową, normami, instrukcjami producenta montowanej konstrukcji.
W sytuacji gdy geodezyjne pomiary kontrolne wykazują przekroczenie dopuszczalnych odchyłek geometrycznych przewidzianych dla danej technologii wykonywanych prac, nadzór inwestorski ma możliwość domagania się stanowiska Projektanta obiektu w zakresie określenia wpływu wprowadzonej niezgodności na bezpieczeństwo konstrukcji. W sytuacjach uzasadnionych opracowywana jest metodologia naprawcza.
Przykład Pierwszy – dokładność wykonania płaszczyzny podbudowy.
Przykładowe wytyczne projektowe.
Niektóre obiekty posiadają zaprojektowaną izolację bezpowłokową do ochrony części podziemnej obiektu przed wnikaniem wilgoci oraz wody do wnętrza obiektu. W takiej sytuacji sporządzany jest projekt warsztatowy opisujący sposób wykonania przegród oraz użyte do tego celu materiały.
W założeniach technicznych takiego projektu bardzo często można przeczytać o wymaganiach w zakresie grubości otuliny zbrojenia danej przegrody. Jednym ze sposobów monitorowania płaszczyzny oraz poziomu przygotowanej podbudowy przed ułożeniem zbrojenia płyty dennej obiektu jest wykonanie geodezyjnych pomiarów kontrolnych podbudowy. Głównym założeniem takich pomiarów jest ocena oraz udokumentowanie, spełnienia założeń projektowych w zakresie minimalnej oraz maksymalnej wartości otuliny zbrojenia.
Fot nr1 oraz nr2 przedstawiają prace zbrojarskie płyty fundamentowej garażu podziemnego wykonywane na podbudowie z betonu podkładowego. W celu ochrony obiektu przed wodą zaprojektowano izolację bezpowłokową.
Przykład drugi – montaż obiektu z elementów prefabrykowanych.
W sytuacji gdy obiekt żelbetowy wznoszony jest przy użyciu elementów żelbetowych prefabrykowanych wówczas ma zastosowanie norma PN EN 13670 – Wykonywanie konstrukcji z betonu. W rozdziale 9 wskazanej normy zatytułowanym „Roboty z zastosowaniem prefabrykowanych elementów z betonu” umieszczono podstawowe wytyczne dla tego rodzaju prac.
Rozdział poświęcony tolerancjom geometrycznym możemy odszukać w punkcie 10 w/w normy. Zasadne wydaje się przywołać jeden z zapisów normy w postaci „ Ukończona konstrukcja powinna spełniać wymagania odnośnie do dopuszczalnych odchyłek, ażeby uniknąć niepożądanych efektów dotyczących:
– Nośności i stabilności w warunkach wykonania i w warunkach użytkowania
– Zachowania użyteczności podczas eksploatacji budynku
– Zgodności montażowej między konstrukcją a jej niekonstrukcyjnymi elementami.
W większości przypadków, pomiar dokładności odchyłek geometrycznych dla poszczególnych zakresów robót budowlanych wykonuje się poprzez pomiary geodezyjne na placu budowy a następnie porównuje z wartościami maksymalnymi wskazanymi w normie dedykowanej dla danego rodzaju prac.
Fotografia nr3 przedstawia montaż konstrukcji obiektu z wykorzystaniem konstrukcji żelbetowej prefabrykowanej.
Przykład trzeci – montaż elewacji wentylowanej.
Bywają obiekty dla których Inwestorzy decydują się stosować elewacje wentylowane. Elewacje wentylowane są to elewacje wykonywane przy użyciu okładzin elewacyjnych montowanych do ścian zewnętrznych budynku z wykorzystaniem podkonstrukcji. Jako materiał okładzinowy najczęściej spotyka się : pyty ceramiczne, kamienne, włóknisto-cementowe, z laminatów HPL.
Należy wspomnieć, że montaż takich elewacji odbywa się na podstawie indywidualnych dokumentacji projektowych dedykowanych dla realizowanego obiektu.
Dokumentem uzupełniającym dla rozpatrywanego rodzaju robót jest wydany przez Instytut Techniki Budowlanej Zeszyt B14 [Warunki Techniczne Wykonania i Odbioru Robót Budowlanych – Elewacje wentylowane].
We wspomnianym Zeszycie B14 widnieje między innymi informacja o konieczności sprawdzenia dokładności i geometrii montażu podkonstrukcji do obiektu.
Należy pamiętać, że pozostawienie nadmiernych odchyłek przy montażu podkonstrukcji przełoży się na obniżenie estetyki zamontowanych na obiekcie paneli elewacyjnych (pojawią się uskoki pomiędzy sąsiednimi płytami lub przełamania na panelach elewacyjnych). Wobec powyższego w celu monitorowania dokładności wykonanego montażu podkonstrukcji do obiektu, pomiar geodezyjny okazuje się być bardzo przydatny.
Fotografia numer 4 oraz 5 przedstawia fragment podkonstrukcji do mocowania okładzin elewacji wentylowanej
Przykład czwarty – Montaż konstrukcji stalowej.
Montaż konstrukcji stalowej został objęty normą PN-EN 1090-2 – Wykonywanie konstrukcji stalowych i aluminiowych. Część 2 : Wymagania techniczne dotyczące konstrukcji stalowych.
Już na samym początku w punkcie 4 wymienionej normy napisano o konieczności przyporządkowania klas tolerancji geometrycznych konstrukcji w dokumentacji projektowej. Następnie znajdujemy informację o podziale tolerancji geometrycznych na tolerancje geometryczne podstawowe oraz funkcjonalne.
Zgodnie z zapisami normy tolerancje podstawowe są istotne z uwagi na wytrzymałościowe i statecznościowe kryteria nośności ukończonej konstrukcji.
Tolerancje funkcjonalne są istotne ze względu na kryteria dopasowania i wyglądu.
Warty uwagi jest również zapis normy mówiący o tym, że wartości tolerancji podstawowych powinny być zgodne z Załącznikiem B normy. Podane w załączniku wartości są wartościami dopuszczalnymi ale jeżeli rzeczywiste pomierzone odchyłki przekraczają wartości dopuszczalne traktuje się je jako niezgodności.
Norma daje możliwość pozostawienia stwierdzonych niezgodności ale musi to być poprzedzone ponownymi, uwzględniającymi odchyłki rzeczywiste, obliczeniami projektowymi. Obliczenia te powinny udokumentować brak naruszenia kryteriów nośności zmontowanej konstrukcji. W przeciwnym razie stwierdzone niezgodności powinny zostać skorygowane.
Z powyższego wynika, że monitoring geodezyjny montażu konstrukcji stalowej jest również nieoceniony do końcowej oceny prawidłowości wykonanych prac przez nadzór inwestorski.
Na zdjęciu numer 6a oraz 6b przedstawiono fragment montażu konstrukcji hali magazynowej. Poprawność geometrii zmontowanych dźwigarów dachowych ma również pozytywny wpływ na prawidłowość mocowania blachy trapezowej dachu do konstrukcji stalowych dźwigarów dachowych a to przedkłada się na ogólną stateczność całego obiektu.
Na zdjęciu numer 7 przedstawiono montaż płyt elewacyjnych do konstrukcji stalowej hali magazynowej. Płyty zaprojektowano w układzie pionowym mocowane do poziomych stalowych rygli. Należy mieć na uwadze uwzględnienie wytycznych Producentów płyt warstwowych do tolerancji położenia podpór w miejscach mocowania płyt. Brak spełnienia wytycznych Producentów płyt warstwowych w przedmiotowym zakresie może być przyczyną powstawania usterek.
Przykład piąty – montaż konstrukcji stalowej przeznaczonej do mocowania paneli fotowoltaicznych.
Praktyka zawodowa potwierdza, że praktycznie wszyscy renomowani Producenci podkonstrukcji stalowych przeznaczonych do montażu paneli fotowoltaicznych tworzą dla swoich systemów szczegółowe instrukcje montażu konstrukcji. Jednym z podstawowych wymogów każdej instrukcji montażu jest konieczność zachowania odchyłek geometrycznych przy montażu profili . Utrzymanie parametrów geometrycznych zmontowanej konstrukcji na akceptowalnym poziomie umożliwia prawidłowy montaż paneli PV do konstrukcji stalowej a tym samym wpływa na eliminowanie usterek oraz zachowanie warunków gwarancji przy użytkowaniu farmy fotowoltaicznej.
Podsumowując:
Na podstawie przytoczonych powyżej przykładów wykonywanych prac budowlanych zasadne jest wysnuć wniosek, że niezależnie od przyjętej technologii wykonywania prac, monitoring wprowadzanych w rzeczywistości odchyłek geometrycznych okazuje się być bardzo ważnym zagadnieniem.
Potwierdzeniem tej tezy jest fakt, że normy dedykowane do danej technologii prac obligują do sprawdzenie geometrii jako jednego z elementów procesu odbioru robót.
Należy stwierdzić, że w większości przypadków to geodeta uczestniczy w procesie pomiaru odchyłek geometrycznych wykonanych robót ponieważ dysponuje odpowiednim sprzętem a przepisy Prawa upoważniają Geodetę do wykonywania czynności pomiarowych na budowie.
Z punktu widzenia nadzoru inwestorskiego, rola geodety oraz czynności pomiarowe wykonywane przez geodetę są niezwykle istotne ponieważ umożliwiają monitorowanie procesu realizacji inwestycji w odniesieniu do wytycznych:
– norm,
– projektów
– instrukcji montażu
Najważniejszy jest jednak fakt, że w sytuacji gdy geodezyjne pomiary kontrolne wykazują przekroczenie dopuszczalnych odchyłek geometrycznych przewidzianych dla danej technologii wykonywanych prac, nadzór inwestorski ma możliwość domagania się stanowiska Projektanta obiektu w zakresie określenia wpływu wprowadzonej niezgodności na bezpieczeństwo konstrukcji. W sytuacjach uzasadnionych opracowywana jest metodologia naprawcza mająca na celu doprowadzenie konstrukcji do stanu bezpiecznego.
Na zakończenie należy przypomnieć, że oprócz bezpieczeństwa konstrukcji ważne są również aspekty technologiczne wykonywanych robót mające wpływ na końcowa estetykę budynku np.
– Dokładność montażu podkonstrukcji pod panele elewacyjne dla fasady wentylowanej
– Dokładność montażu stalowej konstrukcji obiektu przewidzianej do obudowy płytami elewacyjnymi.
Na tym kończę dzisiejszy wpis życząc Inwestorom długiego i bezproblemowego użytkowania obiektów budowlanych . Do zobaczenia w następnym wpisie. Osoby zainteresowane nawiązaniem współpracy w zakresach ( wsparcia technicznego ) oraz ( dokumentacji środowiskowych) zapraszam do kontaktu.
