Geotechniczne warunki posadowienia
Geotechniczne warunki posadowienia obiektu z punktu widzenia nadzoru inwestorskiego.
W tym wpisie przeczytasz o :
1.Wpływie warunków geotechnicznych na poszczególne procesy realizacji inwestycji.
2.Wymaganiach prawnych dla dokumentacji geotechnicznych.
3.Przykładach napotkanych w rzeczywistości warunków geotechnicznych.
4. Korzyściach wynikających z przeprowadzania badań geotechnicznych.
1.Wpływ warunków geotechnicznych na poszczególne procesy realizacji inwestycji.
Geotechniczne warunki posadowienia obiektu to w mojej ocenie jedno z najważniejszych zagadnień w trakcie realizacji inwestycji. Wpływają one w sposób bezpośredni na procesy takie jak:
– proces przyjmowania koncepcji inwestycji, ( np. wybór lokalizacji oraz rozmiarów inwestycji).
– proces projektowy, ( np. konieczność stosowania fundamentowania głębokiego).
– proces kosztorysowania prac, (np. fundamentowanie specjalistyczne wymaga dużych nakładów fina nowych).
– proces wyboru wykonawcy robót, ( np. fundamentowaniem specjalistycznym zajmują się tylko wyspecjalizowane firmy wykonawcze).
– proces realizacji prac budowlanych ( np. konieczność uwzględnienia odwodnienia tymczasowego terenu).
– proces eksploatacji obiektu (np. napór wody gruntowej na podpiwniczony obiekt może spowodować przecieki wody do wnętrza obiektu).
2.Wymagania prawne dla dokumentacji geotechnicznych.
Wobec powyższego ten bardzo ważny obszar inżynierii znalazł się również obecny w Ustawie Prawo Budowlane [PB] jako konieczny do uwzględnienia na etapie projektowania obiektu.
Ustawa [PB] dzieli projekt budowlany na trzy części :
– projekt zagospodarowania działki lub terenu (PZT).
– projekt architektoniczno-budowlany (PAB).
– projekt techniczny (PT).
Ustawa [PB] informuje, że w projekt (PAB) powinien zawierać w swej treści między innymi opinię geotechniczną oraz informacje o sposobie posadowienia obiektu budowlanego. Natomiast projekt (PT) powinien zawierać w zależności od potrzeb , dokumentację geologiczno-inżynierską lub geotechniczne warunki posadowienia obiektów budowlanych.
W Rozporządzeniu Ministra z dnia 11 września 2020 r. w sprawie szczegółowego zakresu i formy projektu budowlanego widnieje informacja, że (Projekt Techniczny) zawiera:
– w zależności od potrzeb – geotechniczne warunki i sposób posadowienia obiektu budowlanego, w formie dokumentacji z badań podłoża gruntowego i projektu geotechnicznego, oraz sposób zabezpieczenia przed wpływami eksploatacji górniczej;
– w zależności od potrzeb – dokumentację geologiczno-inżynierską.
Aktem prawnym uzupełniającym jest Rozporządzenie Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 25 kwiecień 2012r. w sprawie ustalania geotechnicznych warunków posadowienia obiektów budowlanych [1]. Wskazane rozporządzenie zawiera wytyczne dla zakresu planowanych do wykonania badań podłoża gruntowego oraz tworzenia dokumentacji z przeprowadzonych badań.
W sposób bardzo ogólny można nadmienić, że wskazane Rozporządzenie [1] wyróżnia trzy kategorie geotechniczne obiektu budowlanego:
– Pierwsza kategoria geotechniczna.
– Druga kategoria geotechniczna.
– Trzecia kategoria geotechniczna.
Natomiast warunki gruntowe zostały podzielona na :
– Proste.
– Skomplikowane.
– Złożone.
W zależności od wzajemnego połączenia stopnia skomplikowania warunków gruntowych z kategorią geotechniczną obiektu Projektant w porozumieniu ze specjalistą z zakresu geotechniki ustalają rodzaj oraz szczegółowość sporządzanej dokumentacji geotechnicznej na potrzeby realizowanej inwestycji.
Rozporządzenie [1] wymienia, iż geotechniczne warunki posadowienia przedstawia się w formie:
– opinii geotechnicznej.
– dokumentacji badań podłoża gruntowego.
– projektu geotechnicznego.
Nie wchodząc w szczegóły poszczególnych zakresów sporządzanych dokumentacji geotechnicznych można zasygnalizować, że podstawowym celem wyników z przeprowadzonych badań geotechnicznych jest dostarczenie Projektantom konstruktorom danych do projektowania fundamentów konstrukcji budynków oraz danych do projektowania budowli. Otrzymane z badań geotechnicznych informacje mogą też posłużyć do oceny możliwości wykorzystania danego gruntu jako materiału do budowy konstrukcji (np. budowli ziemnej jaką jest nasyp).
3.Przykłady napotkanych w rzeczywistości warunków geotechnicznych.
Na podstawie osobiście zgromadzonego doświadczenia zasadne jest podać kilka przykładów potwierdzających rangę oraz wpływ dokumentacji geotechnicznej na proces realizacji inwestycji.
Przykład 1.
Już na etapie wstępnego określania koncepcji inwestycji służącej np. ubieganiu się o wydanie decyzji środowiskowej przeprowadzenie rozpoznania geotechnicznego podłoża jest bardzo istotne oraz potrzebne ponieważ umożliwia np. dobranie rozwiązania technicznego gromadzenia oraz rozprowadzania wody opadowej w granicach własnej nieruchomości. Taka sytuacja może mieć miejsce , jeżeli zdiagnozowano grunty o dobrej przepuszczalności wody a woda gruntowa jest na odpowiednio niższej rzędnej wówczas można zastosować zbiorniki lub inne systemy rozsączające (oczywiście dobrane objętością adekwatnie do wielkości powierzchni projektowanej inwestycji).
Przykład 2.
Przykład rozwiązania technicznego posadowienia fundamentu elektrowni wiatrowej na gruntach nasypowych o dużej miąższości. Na podstawie przeprowadzonego kompletu badań podłoża gruntowego Projektant przewidział posadowienie fundamentu wiatraka za pośrednictwem pali DSM.
Przykład 3.
Przykład związany z realizacją nasypu zlokalizowanego wewnątrz hali magazynowej. Nasyp wykonywany jest na podstawie wcześniej przygotowanej dokumentacji projektowej. Rolą nadzoru inwestorskiego było monitorowanie otrzymywanych od geotechników wyników z przeprowadzanych badań kontrolnych wykonywanych w trakcie realizacji prac ziemnych i porównanie otrzymanych wyników z założeniami projektowymi.
Przykład 4.
Niekiedy dochodzi na budowach do sytuacji, że na skutek np. intensywnych i gwałtownych opadów atmosferycznych dochodzi do podmycia wykonanego fragmentu posadowienia obiektu. W takiej sytuacji w porozumieniu z Projektantem opracowywany jest plan naprawczy. Rolą geotechnika jest przeprowadzanie określonych w metodyce naprawczej badań kontrolnych w celu potwierdzenia czy zastosowana metoda naprawcza okazała się być skuteczna a naprawione podłoże spełnia określone przez Projektanta parametry.
Przykład 5.
Poziom zwierciadła wody gruntowej okazuje się być bardzo ważnym parametrem przy realizowaniu obiektów. Wysoki poziom wód gruntowych w połączeniu z gruntami podatnymi na uplastycznienie powoduje iż bez odpowiednio dobranego tymczasowego odwodnienia terenu nie mamy możliwości skutecznego prowadzenia prac. Rozpoznanie geotechniczne w rozpatrywanym zakresie umożliwia z odpowiednim wyprzedzeniem wycenić planowane prace a następnie wyposażyć się w odpowiedni sprzęt techniczny w celu zapewnienia tymczasowego odwodnienia terenu. Powyższe umożliwia realizacje prac bez zbędnych przestojów.
Przykład 6.
Odpowiednie rozpoznanie geotechniczne podłoża może mieć również wpływ na etap eksploatacji obiektu. Takim przykładem może być określenie poziomu oraz ciśnienia wody gruntowej która oddziałuje na obiekt. Wskazane zagadnienie nabiera ogromnego znaczenia szczególnie w sytuacjach kiedy obiekt posiada użytkowane kondygnacje podziemne np. ( hala garażu podziemnego). W takiej sytuacji dobranie odpowiednich izolacji przeciwwodnych do rzeczywistego naporu wody oraz odpowiednie zaprojektowanie odwodnienia terenu umożliwia bezusterkowe korzystanie z obiektu.
4.Korzyści wynikające z przeprowadzania badań geotechnicznych.
Podsumowując powyższe przykłady zasadne staje się rekomendowanie Inwestorom konieczności wykonania rozpoznania geotechnicznego podłoża gruntowego. Planowany zakres badań powinien zostać odpowiednio dobrany do danego etapu realizacji inwestycji ( np. dla etapu koncepcji inwestycji lub dla etapu wykonywania dokumentacji projektowej). Powyższe może przynieść Inwestorowi wiele korzyści jak np.:
– umożliwia Inwestorowi podjęcie świadomej decyzji o zakupie danej działki ( np.: decyzja o zakupie działki która będzie wymagała poniesienia znacznych kosztów na roboty fundamentowe ze względu na obecność niekorzystnych warunków gruntowych).
– umożliwia przyjęcie rozwiązania technicznego posadowienia obiektu adekwatnego do danych warunków gruntowych ( np. wyeliminowanie nadmiernego osiadania fundamentu lub nierównomiernego osiadania obiektu).
– umożliwia zaprojektowanie odpowiedniego systemu odwodnienia tymczasowego ( np. lokalne tymczasowe obniżenie poziomu wody gruntowej w celu umożliwienia prowadzenia prac budowlanych).
– daje możliwość dobrania metody uszlachetniania gruntu w celu wykorzystania gruntu jako materiału konstrukcyjnego do wznoszenia konstrukcji budowli ziemnych ( np. budowa nasypów).
– umożliwia dobranie właściwego dla danych warunków gruntowych systemu izolacji przeciwwodnej dla obiektu. ( zagadnienie szczególnie istotne np. w budynkach podpiwniczonych ).
Ponadto, należy też podkreślić, że wykonywanie badań geotechnicznych kontrolnych w trakcie realizacji inwestycji odgrywa ogromna rolę.
Nadzór Inwestorski na podstawie dokumentacji projektowej oraz dokumentacji geotechnicznej ma możliwość sprawowania kontroli nad realizowanymi pracami poprzez porównywanie otrzymanych od geotechnika bieżących wyników z przeprowadzonych badań z założeniami projektowymi.
W sytuacji stwierdzenia nieprawidłowości możliwe jest wprowadzenie dodatkowych uzgodnionych z Projektantem obiektu czynności (wykonawczych , sprawdzających, projektowych) mających na celu doprowadzenie danej niezgodności do stanu oczekiwanego . Przedstawiona procedura postępowania ma na celu wyeliminowanie następstw niekorzystnego oddziaływanie warunków gruntowych na etap eksploatacji obiektu co w oczywisty sposób przedkłada się na spokojny sen Inwestora 😉
Na tym kończę dzisiejszy wpis życząc Inwestorom trafnych wyborów lokalizacji swoich inwestycji oraz jak najdogodniejszych warunków gruntowych napotykanych w terenie prowadzonych prac. Osoby zainteresowane nawiązaniem współpracy w zakresie wsparcia technicznego lub dokumentacji środowiskowej zachęcam do kontaktu.
