Bramy segmentowe.
Bramy segmentowe (bez odporności ogniowej)
Tym razem napiszę kilka słów w zakresie bram segmentowych bez wymogów odporności ogniowej. Bramy segmentowe są prawdopodobnie najbardziej rozpowszechnionym rodzajem bram w budownictwie przemysłowym oraz indywidulanym.
Typowe bramy segmentowe składają się głownie z:
– Ruchomej przegrody (skrzydło), którą tworzą panele/segmenty połączone ze sobą zawiasami.
– Prowadnicy – jest to nieruchoma cześć prowadząca lub podtrzymująca skrzydło bramy.
– Dodatkowego wyposażenia np. silnik do mechanicznego/automatycznego sterowania bramą.
Typowe panele/segmenty bramowe to płyty warstwowe z obustronnym poszyciem z blachy stalowej lub aluminiowej wypełnione styropianem lub pianką poliuretanową. W zależności od grubości i rodzaju użytych materiałów bramy jako gotowe wyroby charakteryzują się odmiennymi parametrami izolacji termicznej, akustyki, wytrzymałości.
Montaż bram może odbywać się w nowo budowanych obiektach jak i w obiektach już istniejących. Uczestniczyłem w realizacji montażu bram w nowych obiektach jak i wymiany bram w 20-letnim istniejącym obiekcie.
Uważam, że wymiana bram w budynku istniejącym jest trudniejszą czynnością, gdyż może wymagać wykonania dodatkowych czynności adaptacyjnych starej konstrukcji obiektu do montażu nowych bram.
Jeżeli zachodzi sytuacja, że należy wykonać dodatkowe czynności przy montażu bramy wykraczające poza standardową instrukcję montażu danego Producenta to rekomenduję, aby Producent przedłożył lub zaopiniował dokumentację techniczną dla czynności montażu bram dostosowaną do danej indywidualnej sytuacji. Wypada o tym pamiętać przystępując do podpisania umowy z Dostawcą bram uwzględniając odpowiadający rzeczywistości zakres prac ( w tym i prac projektowych) w umowie pomiędzy stronami.
Dlaczego jest to ważne? Bo daje Właścicielowi obiektu większą pewność prawidłowego montażu nowych bram a tym samym bezusterkowego korzystania z nowego wyposażenia. Osobie nadzorującej ze strony właściciela obiektu umożliwia porównanie wykonywanych prac z dokumentacją techniczną dostosowaną do rzeczywistej sytuacji w obiekcie.
Montaż bram w nowych obiektach zazwyczaj przebiega bez większych problemów na podstawie systemowej, standardowej instrukcji montażu. Wszystkie kluczowe parametry techniczne bramy zwyczajowo podawane są przez Projektanta obiektu w dokumentacji projektowej.
Należy nadmienić, że bramy zostały objęte podstawowymi normami jak:
– PN-EN 13241-1 Bramy. Norma wyrobu. Część 1: Wyroby bez właściwości dotyczących odporności ogniowej lub dymoszczelności.
– PN-EN 12433-1 Bramy. Terminologia. Część 1 Typy bram.
– PN-EN 12433-2 Bramy. Terminologia. Cześć 2 Elementy bram.
– PN-EN 12604. Bramy. Aspekty mechaniczne. Wymagania.
– PN-EN 12605. Bramy. Aspekty mechaniczne. Metody badań.
Z wymienionych powyżej norm wynika definicja bramy. Jest to urządzenie służące do zamykania otworu, który jest przeznaczony dla ruchu pojazdów i pieszych. Ogólnie możemy wyróżnić bramy garażowe, bramy przemysłowe, bramy ogrodzeniowe.
Bramy wykonane w odniesieniu do normy PN-EN 13241-1 powinny zostać zaprojektowane, wykonane oraz zamontowane tak aby spełniały warunek bezpiecznego użytkowania oraz przyporządkowanej im trwałości. Oczywiście należy pamiętać, że cechy techniczne bramy powinny zostać odpowiednio dobrane do lokalizacji bramy oraz do warunków eksploatacji bramy. Przykład: Inną trwałość mechaniczną może posiadać brama przeznaczona do budownictwa mieszkaniowego indywidualnego a inną trwałość brama dedykowana dla obiektów przemysłowych np. magazynowych w których bramy pracują bardzo intensywnie.
Producenci bram tworząc swoje produkty uwzględniają wymogi narzucane przez normy wskazane powyżej. Do podstawowych zagadnień uwzględnianych przy projektowaniu bram można zaliczyć:
Siła potrzebna do obsługi ręcznej – np. maksymalna wartość siły potrzebnej do ręcznego otwarcia bramy w obiektach prywatnych nie powinna przekroczyć 150N.
Wytrzymałość mechaniczna – Producenci przy projektowaniu bram powinni uwzględniać określone w normach współczynniki bezpieczeństwa oraz uwzględnić najbardziej niekorzystne siły działające na bramę. Powyższe ma na celu uzyskanie wyrobu, który nie ulegnie uszkodzeniu podczas użytkowania produktu (oczywiście przy użytkowaniu zgodnym z instrukcją i warunkami wydanymi przez Producenta dla danego modelu czy typu bramy).
Trwałość mechaniczna – jest to parametr określający osiągi mechaniczne bramy wyrażone ilością cykli zamykania i otwierania bramy. Osiągi te powinny zostać zachowane oczywiście przy założeniu wykonywania określonych przez Producenta czynności konserwacyjnych w trakcie użytkowania bramy. W trakcie określonej przez Producenta ilości cykli nie powinno dojść do uszkodzenia mechanicznego skrzydła bramy. Moim zdaniem warto zwrócić uwagę na ten parametr dokonując wyboru bramy szczególnie gdy chodzi o bramę pracującą w obiekcie przemysłowym.
Geometria szklenia/ szklane komponenty – elementy szklane w bramie powinny być projektowane, aby nie stanowiły zagrożenia w przypadku rozbicia (skaleczenie). Jeśli jest to konieczne, szklenia powinny być widocznie oznakowane, aby nie doszło do kolizji ze skrzydłem bramowym.
Bezpieczne otwieranie – bramy o ruchu pionowym powinny zostać wyposażone w mechanizm zabezpieczający przed upadkiem skrzydła w sytuacji awarii (np. pęknięcia sprężyny lub linki).
Wodoszczelność – Wyróżniono klasy oznaczone: 0, 1,2,3 odporności na przenikanie wody.
Odporność na obciążenie wiatrem – to odporność bramy na różnicę ciśnień do jakiej bramy zostały zaprojektowane. Wyróżniono klasy oznaczone: 1,2,3,4,5 odporności na obciążenia wiatrem. Brama zlokalizowana w fasadzie budynku (brama zewnętrzna) powinna posiadać klasę minimum 2.
Przepuszczalność powietrza – Wyróżniono klasy oznaczone: 0, 1,2,3,4,5,6 dla przepuszczalności powietrza.
Opór cieplny – wartość podawana przez producenta bram która przekłada się na izolacyjność termiczną bramy. Norma przewiduje podanie współczynnika wyrażonego jako [W/m2K]. Im wartość mniejsza tym brama bardziej izoluje termicznie od temperatury zewnętrznej. Powyższa cecha nabiera szczególnego znaczenia w budownictwie indywidualnym, gdy brama zamontowana jest w bryle budynku mieszkalnego. Wówczas należy pamiętać o spełnieniu aktualnych wymogów dla przegród budowlanych jakie stawia Rozporządzenie w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie.
Izolacyjność akustyczna – wielkość informująca o zdolnościach bramy do tłumienia dźwięków.
Zabezpieczenia przed cięciem – bramy nie powinny stwarzać zagrożenia przecięcia ostrym elementem/krawędzią.
Podsumowując powyższe, wybierając bramy segmentowe zasadne jest zwrócić uwagę na kilka ważnych zagadnień:
– Bramy powinny posiadać przewidziane prawem dokumenty jakości (Deklaracja właściwości użytkowych).
– Właściciel obiektu, w którym instalowana jest brama powinien otrzymać od Producenta podstawową wiedzę z zakresu instrukcji użytkowania bramy oraz warunków gwarancji.
– Bramy zwyczajowo są montowane przez przeszkolonych (certyfikowanych) przedstawicieli poszczególnych producentów bram. Zazwyczaj producenci bram posiadają swoje regionalne miejsca dystrybucji i sprzedaży swoich produktów.
– Należy mieć na uwadze, że podczas wymiany bram w obiekcie istniejącym może zaistnieć potrzeba opracowania indywidulanej dokumentacji montażu która uwzględni zakres czynności wykonywanych ponad standardową instrukcję montażu. W takim przypadku rekomendowane jest uwzględnienie konieczności wykonania dokumentacji indywidualnej w warunkach umowy pomiędzy stronami.
– Często spotykanym zagadnieniem na budowach jest fakt, że Inwestor posiada własne preferencje w zakresie marki Producenta bram. Z pewnością warto zwrócić uwagę nie tylko na warunki handlowe głównej transakcji, ale również na dostępność zespołu serwisowego danego Producenta, koszty serwisowe, częstotliwość serwisów dla danego asortymentu, warunki gwarancyjne.
– Warto uzgodnić z Producentem rozwiązanie techniczne dla „awaryjnego otwierania” bramy. Np. przy zaniku napięcia. Chodzi o to, że bramy mogą być zwalniane (odblokowane) cięgnem z napędu mechanicznego, aby było możliwe awaryjne ręczne otwarcie bramy lub bramy mogą zostać wyposażone w łańcuch do ręcznego otwierania (moim zdaniem łańcuch jest rozwiązaniem bardziej komfortowym dla użytkownika).
– Ważne jest również uzgodnić parametry techniczne bram w odniesieniu do przewidywanego miejsca i sposobu użytkowania bram np. trwałość mechaniczna, parametry termiczne bramy, parametry akustyczne bramy (jeśli są istotne ze względu na przeznaczenie bramy oraz wypadkową izolacyjność akustyczną całej przegrody zewnętrznej budynku), odporność na obciążenie wiatrem, wodoszczelność, przepuszczalność powietrza.
– Nie wolno zapomnieć o wyposażeniu bram związanym z wymogami ochrony ppoż. obiektu.
Generalną zasadą jaką da się zaobserwować na realizowanych inwestycjach jest fakt tego, że im więcej szczegółów zostanie uwzględnione i dopracowane na etapie przygotowania umowy z Producentem tym łatwiej przebiega montaż i odbiór zrealizowanych prac.
Życzę wszystkim trafnych wyborów oraz bezproblemowego użytkowania zakupionych bram. Pozdrawiam serdecznie i do zobaczenia w następnym wpisie. Osoby zainteresowane nawiązaniem współpracy w zakresie wsparcia technicznego na planowanych inwestycjach zapraszam do kontaktu.
