Konstrukcja stalowa.
Przykładowa problematyka w zakresie kompletności informacji w dokumentacji projektowej.
W obecnym wpisie chcę poruszyć aspekt dokumentacji związanej z wykonaniem budowlanej konstrukcji stalowej. Skłoniło mnie do tego doświadczenie wynikające ze współpracy z pewnym Inwestorem. Otóż Inwestor poprosił abym dokonał weryfikacji kompletności przekazanej przez Projektanta dokumentacji projektowej dla konstrukcji stalowej wsporczej.
Z uwagi na fakt, iż nie dysponuję uprawnieniami budowlanymi do projektowania tylko do kierowania robotami budowlanymi sprawdzeniu podlegał tylko zakres projektu związany wyłącznie z aspektami wykonawczymi tej konstrukcji.
Okazało się, się, że po zweryfikowaniu kompletności projektu zasadne stało się przedłożyć listę dodatkowych pytań do Projektanta w celu uszczegółowienia informacji zawartych w projekcie. Dodatkowo konieczne stało się przedłożenie przez Projektanta dodatkowych kilku rysunków, których zabrakło w pierwotnie przekazanej Inwestorowi dokumentacji projektowej.
Opisując w sposób ogólny realizacje prac z wykorzystaniem konstrukcji stalowych można powiedzieć, że zakres projektów będzie zależał w dużej mierze od konkretnego rodzaju inwestycji oraz od sposobu procedowania aspektów formalno-prawnych danej realizacji.
W mojej ocenie wiodącą rolę pełni tutaj Projektant architekt, który będzie decydował jaki zakres dokumentacji urzędowej w danej sytuacji jest obowiązujący. Generalnie możemy wyróżnić:
– dokumentację budowlaną (Projekt PZT oraz arch-bud) – jest to dokumentacja potrzebna do uzyskania Decyzji pozwolenia na budowę.
– Projekt techniczny – jest to cześć dokumentacji budowlanej, typ projektu, który należy posiadać przed przystąpieniem do realizacji prac.
– Projekt wykonawczy konstrukcji – służy do wykonania konstrukcji oraz jej montażu.
– Projekt warsztatowy konstrukcji – służy do produkcji konstrukcji w wytwórni konstrukcji stalowych.
Każdy z wymienionych powyżej rodzajów dokumentacji różni się od siebie zakresem oraz szczegółowością podanych w dokumentacji informacji i jest potrzebny na różnych etapach realizacji prac.
W dalszej części wpisu odnoszę się do dokumentacji wykonawczej oraz warsztatowej z pominięciem dokumentacji budowlanej.
Aby wyprodukować oraz dokonać montażu konstrukcji stalowej zasadne jest posiadać dokumentację projektową wykonawczą oraz dokumentacją warsztatową. Dokumentacja warsztatowa zawiera szczegółowe rysunki elementów konstrukcji służące do wykonania konstrukcji bezpośrednio w wytwórni konstrukcji stalowych. Z tego powodu dokumentacja warsztatowa jest pracochłonna. W związku z powyższym ważne jest, aby Inwestor podpisując umowę z Projektantem na usługę projektową dokładnie uzgodnił wzajemne oczekiwania oraz zakres obowiązków każdej ze stron umowy.
Konstrukcje stalowe objęte zostały między innymi normami w postaci:
– PN-EN 1090-1 – Wykonanie konstrukcji stalowych i aluminiowych. Cześć 1 Zasady oceny elementów konstrukcyjnych.
– PN-EN 1090-2 – Wykonanie konstrukcji stalowych i aluminiowych. Cześć 2 Wymagania techniczne dotyczące konstrukcji stalowych.
W przedstawionych powyżej normach znajdują się wskazówki do zakresu informacji wykonawczych jakich powinniśmy oczekiwać od dokumentacji projektowej.
Jako przykład można przytoczyć informację związaną z przyjętym systemem zabezpieczenia antykorozyjnego konstrukcji. Projektant dobiera odpowiednią klasę korozyjności środowiska, w której pracuje konstrukcja.
Korozyjność to zdolność środowiska (np. atmosfery lub gruntu) do powodowania korozji. Korozję atmosferyczną zwiększają czynniki takie jak: wzrost wilgotności powietrza, występowania kondensacji, wzrost ilości zanieczyszczeń w atmosferze.
Korozja w gruncie zależy od zawartości minerałów w gruncie oraz od rodzaju tych minerałów oraz od obecności substancji organicznej, zawartości tlenu i wody.
Mając na uwadze wskazane informacje Projektant przypisuje odpowiednią kategorie korozyjności środowiska do warunków, w których w rzeczywistości pracuje konstrukcja.
Następnie Projektant uzgadnia z Inwestorem trwałość systemu ochronnego, czyli oczekiwany czas działania systemu ochronnego konstrukcji (to jest czas do pierwszej renowacji systemu ochronnego). Inwestor może założyć trwałość powłoki: krótki to jest do 5 lat, średni 5-15 lat, wysoki to jest powyżej 15 lat.
Możemy wyróżnić wykonanie zabezpieczenia antykorozyjnego poprzez naniesienie na konstrukcję stalową powłok metalicznych (np. powłoki cynkowe) lub naniesienie powłok malarskich. Mając dobraną kategorię korozyjności środowiska oraz oczekiwany okres trwałości antykorozyjnej Projektant dobiera grubość powłok danego systemu zabezpieczającego przed korozją. (czyli grubość warstwy cynku lub grubość warstwy farby).
Do równie istotnych informacji umieszczanych w projekcie konstrukcji stalowej można zaliczyć:
– klasę użytej stali dla kształtowników stalowych danej konstrukcji.
– klasę oraz średnice zastosowanych łączników śrubowych oraz normy odniesienia dla wskazanych łączników.
– klasę wykonania konstrukcji (EXC1 do EXC4).
– stopnie przygotowania powierzchni.
– klasy tolerancji konstrukcji.
Bardzo ważne jest również, aby opracowanie projektowe posiadało ogólnie przyjętą formę dla dokumentacji projektowej wyznaczoną przez przepisy prawa. Mowa tutaj przede wszystkim o:
– stronie tytułowej.
– spisie treści obowiązującej dokumentacji
– części opisowej dokumentacji.
– części rysunkowej dokumentacji.
– wykazach użytych materiałów i łączników.
– uprawnieniach Projektanta.
– oświadczeniu Projektanta.
Wymienione powyżej zakresy mają przede wszystkim sprawić, aby dokumentacja była dokumentem zrozumiałym i czytelnym dla odbiorcy oraz udokumentować, że autor dokumentacji posiada aktualne kwalifikacje i uprawnienia projektowe.
Z praktyki realizacji prac budowlanych wynika, że im bardziej szczegółową dokumentacja projektową dysponujemy tym mniej wątpliwości pojawia się na etapie produkcji i montażu zaprojektowanej konstrukcji.
Uwzględnijmy również fakt tego , że dokumentacja projektowa będzie podstawą do wykonania dokumentacji powykonawczej po zrealizowanych pracach. Z dokumentacji powykonawczej właściciel obiektu będzie korzystał przez cały okres użytkowania danej konstrukcji (zatem jakość wykonywanej dokumentacji projektowej będzie miała duże znaczenie przy eksploatacji obiektu).
Powracając do wspomnianej w pierwszej części wpisu analizy dokumentacji dla konstrukcji stalowej. Poniżej podam dwa przykłady z realizacji:
Przykład pierwszy:
Analiza dokumentacji tylko w zakresie jej kompletności wykazała, że:
– rysunek zakotwienia konstrukcji do posadzki nie był kompletny oraz posiadał błędne oznakowania detali.
– Nie uwzględniono w rysunku istniejących dylatacji posadzki.
– Wykazano rozbieżności w listach materiałowych pomiędzy zestawieniem na rysunku a zestawieniem tabelarycznym.
– Wykazano, że przekazana Inwestorowi dokumentacja nie posiada rysunków warsztatowych wszystkich zaprojektowanych elementów konstrukcji.
Przykład drugi:
Na pewnej realizacji świadczyłem usługę wsparcia technicznego Inwestora. Inwestor dysponował już przygotowaną dokumentacją projektową wykonaną na etapie przygotowania obiektu do realizacji prac budowlanych. Prace polegały na przebudowie oraz zmianie sposobu użytkowania istniejącego obiektu.
W momencie, gdy pojawiłem się po stronie Inwestora przy realizowanym projekcie zacząłem zadawać pytania do dokumentacji, którą już dysponował Inwestor. Dokumentacja obejmowała między innymi wzmocnienie konstrukcji stalowej dachu.
W dokumentacji został umieszczony drobnym drukiem zapis o konieczności weryfikacji istniejącej konstrukcji dachu na etapie realizacji prac budowlanych. Powyższe może dziwić, ponieważ przepisy prawa jednoznacznie stanowią, że podczas przebudowy lub zmiany sposobu użytkowania dokumentacja projektowa powinna zawierać ocenę (ekspertyzę techniczną ) stanu istniejącego obiektu.
Dopiero na podstawie takiej ekspertyzy Projektant kwalifikuje i dobiera zakres koniecznych do wykonania czynności projektowych i adaptacyjnych dla nowej koncepcji obiektu. W omawianej sytuacji zakres szczegółowej oceny stanu technicznego obiektu leży w zakresie Projektanta obiektu a nie Wykonawcy prac budowlanych.
Dla Inwestora jest to istotna informacja głównie ze względu na przyjmowane do umów z poszczególnymi Wykonawcami prac projektowych oraz wykonawczych zakresy prac i związanego z tym wynagrodzenia.
Podsumowując powyższe:
Z mojej praktyki wynika, że jeżeli Inwestor zdecyduje się na konsultacje z przedstawicielem nadzoru inwestorskiego już na etapie przygotowania dokumentacji projektowej to przynosi to wiele korzyści dla wszystkich stron.
– dla Inwestora – bo minimalizuje brakujące (z punktu widzenia prac wykonawczych) informacje w dokumentacji.
– dla Projektanta – bo dodatkowa osoba przygląda się planowanym czynnością dzięki czemu można rozstrzygnąć z Projektantem wątpliwości jeszcze na etapie projektowym.
– dla nadzoru inwestorskiego – bo od samego początku poznaje specyfikę realizacji co przedkłada się na dobrą znajomość projektu.
Oczywistym jest, że to Projektant posiada wiodącą role i kompetencje w swojej dziedzinie do wykonywania prac projektowych. Zdarza się jednak, że dodatkowy przedstawiciel techniczny ze strony Inwestora może zwrócić uwagę na ważne zagadnienia jeszcze na etapie projektowym lub na etapie wyboru Wykonawcy.
Na zakończenie dzisiejszego wpisu pozdrawiam wszystkich serdecznie życząc udanych realizacji zaplanowanych inwestycji. Osoby zainteresowane zachęcam do nawiązania współpracy.
- 609-134-507 , 696-369-605
- biuro@emka-pt.pl
- Filtrowa 26 97-300 Piotrków tryb